για τη
διαδικτυακή συζήτηση της υπουργού Πολιτισμού κ. Μενδώνη
με τον κ. Δασκαλόπουλο
Τρία πουλάκια
κάθονταν...
Όποιος παρακολούθησε την συζήτηση
της Υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη με τον ιδρυτή του ΝΕΟΝ κ.Δημήτρη
Δασκαλόπουλο και συντονίστρια την αναπληρώτρια διευθύντρια Momus-Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης κ.Συραγώ Τσιάρα το απόγευμα
της Πρωτομαγιάς, λογικά οδηγήθηκε στα εξής συμπεράσματα:
1. Η παρουσίαση έργων σύγχρονων δημιουργών
σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία καθώς και οι συνέργειες μεταξύ θεσμών
είναι μια πρωτότυπη ιδέα του Πολιτιστικού Οργανισμού Νeon της τελευταίας δεκαετίας.
2. Προκειμένου να λειτουργήσει ένας οργανισμός / φορέας πρέπει να είναι ιδιωτικός γιατί ιδιωτικός
τομέας =παραγωγικότητα, δημιουργικότητα,ανταγωνιστικότητα, δημόσιος τομέας=
βραδύτητα, αντιπαραγωγικότητα, αναποτελεσματικότητα. Όποιος έχει αναστολές ως
προς την
σύμπραξη ιδιωτικών φορέων και οργανισμών με το δημόσιο ανήκει σε
"οργανωμένες συντεχνίες με ιδιοτελή συμφέροντα".
3. Το ΕΜΣΤ τα τελευταία 20 χρόνια ήταν
κλειστό ή υπολειτουργούσε.
Ας τα πάρουμε όμως
ένα-ένα:
1. Στη συζήτηση που
έγινε, μεταξύ των κοινοτυπιών που ελέχθησαν για την διαχρονικότητα της τέχνης,
την ώσμωση αρχαίας και σύγχρονης τέχνης, τα αρχαία μνημεία που ζωντανεύουν όταν
εντάσσονται στην καθημερινότητα των πολιτών κ.α., αναφέρθηκε ως πρώτη
παρουσίαση σύγχρονης τέχνης σε αρχαιολογικό χώρο η έκθεση της Αιμιλίας
Παπαφιλίππου που διοργάνωσε ο ΝΕΟΝ στην Αρχαία Αγορά Αθηνών, το 2014, αγνοώντας
πλειάδα εκθέσεων σε αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία που είχαν προηγηθεί.
Είναι, αν μη τι άλλο,
παράδοξο να μιλάει η Υπουργός Πολιτισμού για ανάγκη «κοινωνικοποίησης» των
αρχαίων μνημείων με τη συνδρομή ιδιωτών όταν αυτό είναι κάτι που γίνεται
δεκαετίες τώρα με πρωτοβουλία δημόσιων φορέων. Ενδεικτικά αναφέρουμε την
έκθεση-σταθμό του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης «O Μεγάλος Περίπατος», που
πραγματοποιήθηκε το 2006 και προσκάλεσε Έλληνες αλλά και διακεκριμένους ξένους
καλλιτέχνες (όπως ο Κριστιάν Μπολτάνσκι κ ο ΑνίςΚαπούρ) να δημιουργήσουν έργα
και να συνδιαλεχθούν με τους προσφάτως τότε ενοποιημένους αρχαιολογικούς χώρους
της Αθήνας. Μια διοργάνωση που βασίστηκε στην συνέργεια του ΕΜΣΤ με τον Δήμο
Αθηναίων, την Εταιρίας Ενοποίησης Αρχαιολογικών Πόρων, εφορείες αρχαιοτήτων,
μουσεία και ιδρύματα της πόλης κ.α. Για να μην πάμε ακόμα πιο πίσω και
αναφερθούμε στην Πρώτη Μπιενάλε Γλυπτικής της Αθήνας το 1965!
2. Σύμφωνα με τους τρεις συμμετέχοντες στην συζήτηση,
το δημόσιο πρέπει πλέον να λειτουργεί με όρους ιδιωτικού τομέα. Με έκπληξη παρακολουθήσαμε την Υπουργό
σε όλη τη διάρκεια της συζήτησης να εξαίρει την ιδιωτική πρωτοβουλία και να υπερθεματίζει
ως προς το πόσο σημαντική είναι για να λειτουργήσουν τα πράγματα καθώς και να
αναλύει επί μακρόν πόσο δυσκίνητες είναι οι διαδικασίες του δημοσίου φέρνοντας
παράδειγμα από το υπουργείου του οποίου προΐσταται όπου προκειμένου να
προχωρήσει η αναστήλωση ενός μνημείου, που άλλως θα κατάρρεε περιμένοντας τις
δύσκαμπτες υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση, χρειάζεται η
συνδρομή «ευγενών» ιδιωτών χορηγών! Τους οποίους ιδιώτες δεν ξεχνά να
ευχαριστεί συνεχώς χωρίς καμία μνεία στους ανθρώπους- υπαλλήλους του
ΥΠΠΟΑ(επιστήμονες, τεχνικούς, διοικητικούς, εργάτες) που εργάζονται για την
εκτέλεση έργων και προγραμμάτων. Όταν μάλιστα ο κ.Δασκαλόπουλος«χαριτολογεί»
(;) και προτείνει «ιδιωτικοποίηση του ΕΜΣΤ» προκειμένου να «λειτουργήσει όπως
πρέπει» οι συνομιλήτριες του υπομειδιούν και συναινούν γνέφοντας θετικά.Την
ίδια θετική ανταπόκριση βρίσκει ο κ.Δασκαλόπουλος από τις συνομιλήτριές του όταν αναφέρεται
υποτιμητικά σε "αριστερούς καλλιτέχνες" που θα τον "πιάσουν στο
ξύλο" επειδή εκφράζει τέτοιες ρηξικέλευθες απόψεις. Είναι εκπληκτική η
απόλυτη ταύτιση απόψεων των συνομιλητών! Ούτε χάριν της συζήτησης δεν
επιχείρησαν οι δυο εκπρόσωποι του «Δημοσίου» να φέρουν αντίλογο στη ρητορική
του κ.Δασκαλόπουλου, που φυσικά είναι γνωστή και εξυπηρετεί «ιδιοτελή
συμφέροντα», για να χρησιμοποιήσουμε μια έκφραση που επαναλήφθηκε πολλές φορές
στη συζήτηση για να αναφερθούν οι ομιλητές σε όσους αντιδρούν στην άνευ όρων
σύμπραξη ιδιωτικών φορέων με το δημόσιο.
3. Η
Συντονίστρια της συζήτησης και Μεταβατική Διευθύντρια του ΕΜΣΤ κ.Τσιάρα
αναφέρεται στο ΕΜΣΤ για να υποστηρίξει ότι ένας από τους λόγους που δόθηκε χώρος στην ιδιωτική πρωτοβουλία στη
σύγχρονη τέχνη είναι ότι το ΕΜΣΤ όλα αυτά τα χρόνια "υπολειτουργούσε ή
ήταν κλειστό" επιλέγοντας να μιλήσει μόνο για το πρόβλημα (την έλλειψη
μόνιμης στέγης) και αγνοώντας επιδεικτικά τις εκατοντάδες εκθέσεις, δράσεις,
αναθέσεις, προβολές, συζητήσεις, συνέργειες, εκδόσεις κτλ. που έχουν γίνει από
την ίδρυσή του έως σήμερα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Είναι άλλωστε ενδεικτικό των συνεχών αντιφάσεων στις
οποίες υπέπιπταν και οι τρεις ομιλητές καθ’όλη την διάρκεια της συζήτησης, ότι
ενώ αρχικά υποστηρίζουν την ανάγκη υπέρβασης των συμβατικών ορίων «του λευκού
κύβου» στην παρουσίαση της σύγχρονης τέχνης στη συνέχεια η κ.Τσιάρα δηλώνει,
για να λάβει την σύμφωνη γνώμη των συνομιλητών της, ότι το ΕΜΣΤ ήταν κλειστό
αναφερόμενη προφανώς στην έλλειψη μόνιμης στέγης και σταθερής παρουσίασης της
συλλογής του σε εκθεσιακές συνθήκες «λευκού κύβου».
Γιατί το ΕΜΣΤ, δεν υπήρξε κλειστό ποτέ, παρά μόνο κατά
τη διάρκεια εγκατάστασης της μόνιμης συλλογής του το τελευταίο έτος. Παρόλα τα
προβλήματα που αντιμετώπισε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει, για πάνω από δύο
δεκαετίες έχει επιτελέσει σπουδαίο έργο στην έρευνα, τη μελέτη και παρουσίαση της σύγχρονης τέχνης στο ελληνικό κοινό.
Και αυτό είναι αδιαμφησβήτητο. Είναι εξοργιστικό η κ.Τσιάρα και η Υπουργός να
υποτιμούν και να υποβιβάζουν την πορεία του οργανισμού και την εργασία των
ανθρώπων των οποίων τυγχάνουν να είναι πολιτικοί και διοικητικοί προϊστάμενοι.
Φαίνεται να ξεχνούν ότι «το δημόσιο», «το Υπουργείο», «το ΕΜΣΤ» δεν είναι
αφηρημένες έννοιες. Είμαστε εμείς και είναι και αυτές. Αυτές λίγο παραπάνω από
ότι εμείς αφού είναι και σε θέσεις ισχύος που τους επιτρέπουν να λαμβάνουν
αποφάσεις και να χαράσσουν πολιτικές.
Σε μια συζήτηση που πραγματοποιήθηκε Πρωτομαγιά, εν μέσω παγκόσμιας
πανδημίας και οικονομικής καταστροφής εκατομμυρίων ανθρώπων, και ξεκίνησε με
ευχές για έναν ανθισμένο μήνα αγνοώντας προκλητικά το συμβολισμό της ημέρας ως
προς τους αιματοβαμμένους αγώνες για τη διεκδίκηση εργασιακών δικαιωμάτων, η
ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, ένας διατεινόμενος μαικήνας των τεχνών και ένα υψηλόβαθμο
στέλεχος διοίκησης πολιτιστικών φορέων συνεργάστηκαν σε ένα προβαρισμένο
παιχνίδι πινκ πονκ που στόχο είχε να προετοιμάσει το έδαφος για αυτά που
έρχονται: τη σταδιακή εκποίηση του δημόσιου χώρου, των μνημείων, των μουσείων
και των αρχαιολογικών χώρων σε ιδιώτες για να «κάνουν πολιτισμό» αφού το
Υπουργείο αποφάσισε ότι το ίδιο, οι υπηρεσίες του και οι εποπτευόμενοι φορείς
του αδυνατούν.
Το
Διοικητικό Συμβούλιο του
Σωματείου Εργαζομένων στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
Υ/Σ
Για όποιον ενδιαφέρεται να δει συνολικότερα & εκτενέστερα την ιστορία και την δραστηριότητα του ΕΜΣΤ μπορεί να επισκεφτεί στο σαϊτ του Μουσείου. ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
ΕΜΣΤ ΑΝΟΙΧΤΟ. ΤΟ ΕΜΣΤ ΚΑΙ ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ. https://www.emst.gr/
